Wanneer pater Damiaan in 1889 sterft, gaat er een schokgolf door de wereld. Maar er is ook iemand die in dit gebeuren vooral kansen ziet : pater Maurits Raepsaet. Hij staat aan het hoofd van wat kort daarna de Belgische provincie van de paters der Heilige Harten (picpussen) zal worden en realiseert zich onmiddellijk de enorme wervende kracht van de figuur van Damiaan. Met Damiaan als uithangbord trekt hij daarom de wereld rond om overal scholen te stichten waar toekomstige missionarissen, naar het voorbeeld en in de voetsporen van Damiaan, gevormd kunnen worden.
Van Damiaansgesticht tot Damiaaninstituut
Zijn eerste halte is Aarschot. In oktober 1890 komen de eerste paters en leerlingen aan in het nieuwe ‘Damiaansgesticht’, dat gevestigd wordt in het ‘Klein Withuis’, een voormalige herberg aan de Mechelse poort.
Wat eerst een apostolische school (een opleidingshuis voor toekomstige paters) was evolueerde na de Tweede Wereldoorlog naar een volwaardig door de overheid erkend ‘Damiaancollege’. In 1959 werd daarnaast een technische afdeling met als naam ‘Damiaaninstituut’ opgericht.
De geest van Damiaan
Hoewel de paters zich reeds in 1996 terugtrokken uit de school bleef er een gemeenschap van paters wonen in het aangrenzende klooster. Deze paters hebben gedurende al die jaren een belangrijke rol gespeeld in veertien parochies in de omgeving.Nu komt, na 126 jaar een einde aan de aanwezigheid van de picpussen in Aarschot.
Maar dit betekent zeker niet dat met hen de geest van Damiaan zal verdwijnen. Directie en personeel van het Damiaaninstituut blijven bereid de inspiratie die van pater Damiaan uitgaat door te geven via hun onderwijs.
Bron tekst en afbeeldingen: jubileumuitgave bij de 100ste verjaardag van het Damiaaninstituut: Van Damiaansgesticht tot Damiaaninstituut. 100 Jaar Paters HH. Harten en hun onderwijs te Aarschot 1890-1990, Aarschot, 1992.