Op 14 augustus 2018 overleed in Hilo op het eiland Hawaï de kunstenaar Dietrich Varez. Hij werd geboren in Berlijn als Dietrich Donat op 28 maart 1939. In 1948 hertrouwde zijn moeder met Manuel Varez een Amerikaans sergeant, die de familie meenam naar Hawaï. Na zijn studies aan de Universiteit van Hawaï diende hij 3 jaar als reservist in het Amerikaanse leger. In 1965 trok hij zich samen met zijn vrouw en kind terug in een hut op een stuk grond dat hij gekocht had aan de voet van de Kilauea vulkaan. Om te voorzien in zijn levensonderhoud had hij verschillende baantjes, o.m. als barman in het Volcano House, een bar die uitkijkt over de krater van de Kilauea vulkaan. De beeldjes van de vulkaangodin Pele die hij uit brandhout sneed en die hij als bijverdienste verkocht aan de toeristen waren zo populair dat Varez zich als autodidact verder ontwikkelde als kunstenaar.

Copyright Dietrich Varez

Zijn voorliefde ging uit naar de hout- en linosnede. Zijn primitieve stijl was bij uitstek geschikt voor het uitbeelden van taferelen uit de Hawaïaanse mythologie en folklore. Later beeldde hij ook taferelen uit die verwezen naar het leven van Pater Damiaan en Moeder Marianne of naar de aanval op Pearl Harbor. De motieven die hij ontwierp werden ook gebruikt bij de versiering van Hawaï-hemden en juwelen.

Copyright Dietrich Varez

In deze houtsnede – Dietrich Varez, Fr. Damien at Kalaupapa, houtsnede, 1991 – staat de figuur van Damiaan centraal met op de achtergrond het landschap van Kalaupapa met de pali, de grashutten en de oceaan. We zien Damiaan als jonge missionaris. Het open boek dat hij bij zich heeft is een duidelijke verwijzing naar de blijde boodschap van Jezus die hij gaat verkondigen. Ook de spirituele wereld van de Hawaïanen en hun verbondenheid met de natuur komt aan bod. Varez plaatst Damiaan onder een kokospalm. Deze boom kan een mens immers alles geven wat hij nodig heeft om te bestaan. Op een pandanusmat ziet Damiaan de vruchten van de aarde en van de zee: de vis, de kom met poi en de vrucht van de broodboom. De bundel ti-bladeren zal hem geluk brengen. De uitbeelding van de vis en de kom met poi brengt de getuigenis van Damiaans vriend Joseph Manu in herinnering : “hij was een eenvoudige man die tevreden was met een beetje taro, een stukje vis en een glas water”.

Copyright Dietrich Varez

Rondom de voorstelling ‘Fr. Damien at Kalaupapa’ legde Varez een maile lei, de hoogste vorm van eerbetoon. De vier verschillende planten in de vier hoeken beklemtonen de verbondenheid van de Hawaïanen met de aarde. We zien hier de Ulu/Broodboom (links boven), de Hau/ Hibiscus (rechts boven), de Awa plant en wortel (links onder) en de Taro plant en knol (rechts onder). Hun verbondenheid met de zee herkennen we in de brede sierstrook met haaientand- en schelpmotief.

Voor meer info over Dietrich Varez, klik hier

Met dank aan Lieve Hoogewys