Wie tijdens de coronacrisis naar de eucharistieviering op de VRT keek, merkte wellicht op dat de kijkers op het moment van de communie opgeroepen werden om een Geestelijke Communie te doen. En ook Kerknet plaatste dit gebruik opnieuw in de etalage.
Voor sommigen is dit misschien een vertrouwd gebruik uit het verleden, terwijl anderen niet echt een idee hebben waarover het gaat. Ons deed het vooral denken aan een bijzondere brief en een mooi handgeschreven kaartje dat zich bevindt in het archief van pater Damiaan (Damiaancollectie, inv. nr. 64.14, Paters H. Harten, Leuven) en waarbij er ook sprake is van de Geestelijke Communie.
Eind januari 1889 stuurden de ‘Sisters of St. Joseph’ uit Wheeling in de Amerikaanse staat West Virginia aan Damiaan een spiritueel boeket onder de vorm van een mooi gekalligrafeerd kaartje met daarop een lijst van alle gebeden die ze voor hem gedaan hebben.
De briefomslag (154 x 90 mm) werd op 30 januari 1889 afgestempeld in Wheeling. Op 5 februari 1889 was hij in San Francisco vanwaar hij de oversteek maakte naar Honolulu en dan verder naar Molokaï, waar Damiaan hem ontving kort voor zijn overlijden op 15 april 1889. De vijf dollarcent aan zegels was blijkbaar onvoldoende voor het formaat of gewicht van de brief. Er diende 10 dollarcent port betaald te worden.
Bij het openen van de brief springt het bijzonder verfijnde kaartje van het spiritueel boeket (80 x 110 mm) in het oog. Het bestaat uit twee afzonderlijke kaartjes, door middel van zijden koordjes verbonden tot een tweeluik. Op de voorkant staat de tekst ‘A Spiritual Bouquet to Rev. Father Damien from Sisters of St. Joseph Wheeling West Va.’. De tekst is omgeven door rankwerk met rode rozen. De hoeken van het kaartje zijn gekarteld en verguld. Aan de binnenkant staat aan twee kanten een lijst van alle gebeden van de zusters, aan de linkerkant versierd met een afbeelding van het Heilig Hart van Jezus, aan de rechterkant met een kruis met passiewerktuigen. De achterkant is blanco.
Als we de lijst van gebeden van naderbij bekijken, zien we dat de “Spiritual Communions” na de weesgegroetjes het meest talrijk zijn. De Geestelijke Communie is een intens gebed dat mensen deden en doen op het moment van de communie als ze tijdens de eucharistie niet in staat zijn om de communie te ontvangen. Maar het is even belangrijk dat dit verlangen om ter communie te gaan, gevolgd wordt door een concrete daad van geloof en van naastenliefde.
Dat deze Amerikaanse zusters concreet met Damiaan en zijn mensen begaan waren, blijkt uit de begeleidende brief (126 x 222 mm, vier kantjes). Ze laten hem niet enkel weten dat ze veel en intens voor hem en voor de melaatse mensen van Molokaï hebben gebeden, maar ze sturen hem ook concrete hulp: zakdoeken voor Damiaan, poppen en kleurrijke prenten voor de kinderen die hem zijn toevertrouwd.
Ook wij konden tijdens de afgelopen coronaquarantaine weinig meer dan in gedachten verbonden blijven met mensen dichtbij en veraf. Nu we onderweg zijn naar het nieuwe normaal kunnen we opnieuw nadenken over wat we concreet kunnen doen – in het kleine en in het grote – om anderen nabij te zijn.
Download hier de afdrukvriendelijke versie van dit artikel: Uitgelicht Een spiritueel boeket voor Damiaan