Op 4 oktober 2020, de naamdag van Franciscus van Assisi, stelde paus Franciscus zijn nieuwe encycliek Allen Broeders officieel voor aan de stad Rome en de wereld. Met deze rondzendbrief richt de katholieke leider zich tot alle mensen van goede wil. Hij wil de ogen en de harten openen om samen over grenzen van afkomst en levensbeschouwing heen werk te maken van een cultuur van barmhartigheid, van ontmoeting, dialoog en broederlijkheid. Als blikopener en leidraad neemt paus Franciscus de parabel van de barmhartige Samaritaan uit het evangelie van Lucas. Ook Damiaan ging in de voetsporen van de barmhartige Samaritaan (Lc 10, 25-37).
Copyright Damiaan Vandaag
De barmhartige Samaritaan
Eens viel iemand, die op weg was van Jeruzalem naar Jericho, in de handen van rovers. Ze plunderden en mishandelden hem en toen ze vertrokken, lieten ze hem halfdood liggen (Lc 10, 30).
Talrijke mensen verkeerden in nood op de Hawaï-eilanden. Ze kregen de lepraziekte. De overheid voerde een strenge politiek van afzondering. Mensen werden uitgesloten, families uit elkaar gerukt. Beroofd en gekwetst bleven ze achter.
Bij toeval kwam er juist een priester langs die weg; hij zag hem wel, maar liep in een boog om hem heen. Zo deed ook een leviet; hij kwam daarlangs, zag hem, maar liep in een boog om hem heen. (Lc 10, 31-32).
Hawaïaanse hoogwaardigheidsbekleders verscholen zich achter de Wet van Afzondering. Uitsluiting van zieke burgers was nodig in het algemene belang. Wie niet in een boog om de besmette personen heen liep en afstand bewaarde, overtrad de wet en riskeerde zelf ziek te worden en anderen ziek te maken.
Toen kwam een Samaritaan die op reis was, bij hem; hij zag hem en kreeg medelijden; hij trad op hem toe, goot olie en wijn op zijn wonden en verbond ze; daarna tilde hij hem op zijn eigen rijdier, bracht hem naar een herberg en zorgde voor hem. De volgende morgen haalde hij twee denariën tevoorschijn, gaf ze aan de waard en zei: Zorg goed voor hem, en wat ge meer mocht besteden, zal ik u bij mijn terugkomst vergoeden. (Lc 10, 33-35).
Damiaan liet zich op Hawaï diep raken door de pijn en het verdriet van wie afgezonderd werd en verweesd achterbleef. Hij liep niet in een boog om het ‘probleem’ heen. Hij zag de mens voorbij de lepraziekte. Hij bleef hen nabij in de afzondering en hij had oog voor hun fysieke en mentale welzijn. Samen met andere mensen van goede wil maakte hij van een onherbergzame, koude, kille plek van isolatie een warme thuis, een gastvrije herberg voor iedereen.
Copyright Damiaan Vandaag
Van ik en jij naar Wij
Net als de barmhartige Samaritaan maakte Damiaan de handen vuil. Hij waste ze niet in vermeende onschuld. Hij koos partij voor wie uitgesloten en geïsoleerd werd en ging daarmee lijnrecht in tegen een cultuur van uitsluiting en isolatie. Damiaan trok geen grenzen of wierp geen muren op. Hij opende zijn hart voor alle mensen, ongeacht afkomst, huidskleur, ziekte of levensbeschouwing, ook voor wie door de samenleving brutaal buitenspel gezet werd. Damiaan beschouwde alle Hawaïanen als zijn familie. Nog voor hij zelf ziek was, sprak Damiaan over “Wij, melaatsen”. Hij had het niet over ik en zij maar krachtig en overtuigd over Wij. Hij zag zich als één van hen. Hij overwon zijn eigen angst en vooroordelen en stelde een krachtig en inspirerend voorbeeld. Hij voelde zich verbonden, luisterde naar de noden en wensen van mensen in nood en toonde zich radicaal en onvoorwaardelijk solidair. Hij toonde tedere liefde, barmhartigheid.
“Tederheid is het pad van de moedigste en sterkste vrouwen”, zo schrijft paus Franciscus in zijn encycliek Allen broeders.
Tussen droom en werkelijkheid
Damiaan zag alle mensen die zijn levenspad kruisten als broers en zussen, als zijn ‘naasten’. Hij liet zien hoe wij onze ‘naasten’ nabij kunnen zijn in goede en kwade dagen. Als geen ander maakte Damiaan werk van de cultuur van ontmoeting, dialoog en solidariteit, die paus Franciscus bepleit in Allen broeders. Pas als we alle mensen, als bewoners van het gemeenschappelijke huis dat we aarde noemen, beschouwen als onze broers en zussen, onze naasten, hoe dichtbij of ver weg, dan pas zal die cultuur van barmhartigheid werkelijkheid worden. Laten we samen die droom realiseren in de voetsporen van de barmhartige Samaritaan en Damiaan.
Bron: Kerknet
Copyright Damiaan Vandaag
